Μπράνκο Στάνκοβιτς (Branislav “Branco” Stankovic) – (1968/1973)

Γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1921 στο Σεράγεβο και απεβίωσε στις 20 Φεβρουαρίου 2002, σε ηλικία 81 ετών στο Βελιγράδι. Ο Σερβοβόσνιος (τότε Γιουγκοσλάβος) Μπράνκο Στάνκοβιτς, υπήρξε ένας πολύ μοντέρνος και “καθαρός” διεθνής δεξιός μπακ και έδειχνε από το τέλος της καριέρας του ότι θα εξελιχθεί σε έναν πετυχημένο πρποπονητή. Αφού έκανε το “αγροτικό” του σε Ζελέζνιτσαρ – Λουμπλιάνα και Βοϊβοντίνα, εντάχθηκε το 1966 στο τεχνικό τημ της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας, η οποία τότε άνηκε στην ελίτ του Ευρωπαϊκού και όχι μόνο ποδοσφαίρου. Εκεί τον πρόσεξε η ΑΕΚ και του πρόσφερε την ευκαιρία να έλθει στην Ελλάδα και να δουλέψει σε υψηλό επίπεδο, αφού κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Γένε Τσάκναντι που του παραδίδει μια ΑΕΚ πρωταθλήτρια και γεμάτη αστέρια: Παπαϊωάννου, Σταματιάδης, Σκευοφύλαξ, Νικολαϊδης, Μπαλόπουλος, Πομώνης και πολλοί ακόμη. Οι παίκτες δεν υποδέχονται με τις καλύτερες των προθέσεων τον αντικαταστάτη του αγαπητού και σεβάσμιου Τσάκναντι και επιλέγεται ο δύσκολος δρόμος των εκκαθαρίσεων: ο Στάνκοβιτς αποφασίζει να “ξαναχτίσει” την ΑΕΚ και αμέσως μετά την πρώτη πολύ δύσκολη σεζόν που ολοκλήρωσε στην 6η θέση, η ΑΕΚ αλλάζει χαρακτήρα γίνεται πιο επιθετική και εντυπωσιακή και κάνει δύο απανωτές καλές χρονιές.

Ακόμη πάντως και στην κακή πρώτη σεζόν, ο Στάνκοβιτς οδηγεί την ΑΕΚ στην προημιτελική φάση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και αποκλείεται στις λεπτομέρειες από τους δυνατούς Τσεχοσλοβάκους της Σπάρτακ Τρνάβα (2-1 και 1-1) ενώ κερδίζει και τα δύο ντέρμπι εκτός έδρας (2-3 στο Καραϊσκάκη σε ένα ιστορικό παιχνίδι που τελείωσε με το Μίμη Παπαίώανου…τερματοφύλακα και 1-2 στη Λεωφόρο). Από την επόμενη σεζόν, η ΑΕΚ διαφοροποιεί το στυλ παιχνιδιού της, προσέχει περισσότερο την άμυνά της, γίνεται πιο σφικτή και οι ποδοσφαιρστές (μετά και τις απαραίτητες εκκαθαρίσεις) αρχίζουν και εμπιστεύονται τον αυστηρό Γιουγκοσλάβο. Η σεζόν 1969/70 βρίσκει την ΑΕΚ στη δεύτερη θέση, αλλά με βάσεις για κάτι καλύτερο. Πράγματι την επόμενη σεζόν, η ΑΕΚ του Στάνκοβιτς “σπάει” τα κοντέρ και κατακτά το πρωτάθλημα με άνεση και εντυπωσιακές επιδόσεις: κλείνει τη σεζόν με μόλις 3 ήττες και 18 γκολ παθητικό σε 34 παιχνίδια, ενώ κάνει και ένα από τα σκορ-ρεκόρ στην ιστορία της με το 8-2 εναντίον της Βέροιας το Νοέμβρη του ’70.

Η σεζόν 1971/72 χαρακτηρίζεται από την πιο ιστορική νίκη ελληνικής ομάδας εναντίον κολοσσού του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου: η ΑΕΚ του Στάνκοβιτς, στην οποία ήδη έχουν ξεκινήσει να εμφανίζονται οικονομικά και διοικητικά προβλήματα, κερδίζει την πολύ μεγάλη Ίντερ του Ματσόλα, του Φακέττι, του Μπονινσένια, με 3-2 και κατακτά τη μεγαλύτερη νίκη της μέχρι τότε στα Ευρωπαϊκά Κύπελλα. Στο πρωτάθλημα, η ομάδα τερματίζει στην 3η θέση, 6 βαθμούς πίσω από τον Πρωταθλητή Παναθηναϊκό τον οποίο κέρδισε και στη Φιλαδέλφεια και στη Λεωφόρο! Πληρώνει το γεγονός ότι και στις 4 εξόδους της στη Μακεδονία, κάνει ισάριθμες ήττες και δέχεται τη χαριστική βολή στην εντός έδρας ήττα από τα Τρίκαλα (!) 8 αγωνιστικές πριν το τέλος του πρωταθλήματος. Τα διοικητικά και οικονομικά προβλήματα ταλανίζουν την ΑΕΚ και η επόμενη σεζόν αποβαίνει καταστροφική.

Η ΑΕΚ έχει γίνει πολύ soft και “φωνάζει” ότι χρειάζεται ανανέωση. Τερματίζει 5η, σκοράροντας μόλις 36 γκολ (αρνητική επίδοση) χάνει όλα τα ντέρμπι και δέχεται ταπεινωτική ήττα με 1-5 από τον Ολυμπιακό στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ο μέχρι τότε Πρόεδρος Κοσμάς Χατζηχαραλάμπους ανατρέπεται, αναλαμβάνει ο Δημήτρης Αβραμίδης και αποφασίζεται να ολοκληρωθεί η συνεργασία με τον Στάνκοβιτς, ο οποίος όμως έχει ήδη χτίσει ένα πολύ καλό όνομα στις “αλκυονίδες” μέρες του στην ομάδα. Μετά από ένα πολύ σύντομο πέρασμα από τον Άρη, o Στάνκοβιτς καλείται να δουλέψει στη μεγάλη Porto την οποία οδηγεί στα προημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1975/76, προτού τον καλέσει ο (πρωταθλητής) ΠΑΟΚ ξανά στην Ελλάδα. Ο Στάνκοβιτς επιστρέφει στην πατρίδα του και στην αγαπημένη του Βοϊβοντίνα και το 1978 τον βρίσκει να αναλαμβάνει τη μεγαλύτερη ομάδα της χώρας του, τον Ερυθρό Αστέρα. Παραμένει στο Βελιγράδι μέχρι το 1981, όταν και βρίσκει το τελευταίο λιμάνι της προπονητική καριέρας του: την Τουρκία.

Ο “Στάνκο” μένει στην Τουρκία σχεδόν μια δεκαετία, δουλεύοντας στη Φενέρ και τη Μπεσικτάς και κλείνει τη διεθνή προπονητική καριέρα του στην Καρσίγιακα το 1989 σε ηλικία 68 ετών. Στην πολύ πλούσια καριέρα του, κατέκτησε 3 πρωταθλήματα Γιουγκοσλαβίας, 2 πρωταθλήματα Τουρκίας και το πρωτάθλημα του 1971 με την ΑΕΚ, ενώ πρόσθεσε στο παλμαρέ του και 3 Κύπελλα (δύο στην Τουρκία και ένα στη Γιουγκοσλαβία). Στην ιστορία της ΑΕΚ, έμεινε ως ο προπονητής του 5ου Πρωταθλήματος της ομάδας, αλλά και ο προπονητής της “ανανέωσης” αφού επί εποχής του αντικαταστάθηκε η παλιά φρoυρά της δεκαετίας του ’50 και του ’60, με νεότερους και πιο μοντέρνους ποδοσφαιριστές που έβαλαν την ΑΕΚ παρά τα προβλήματα, στην τροχιά της ανόδου σε πολύ ψηλά επίπεδα, όταν απέκτησε διοικητική σταθερότητα με το Λουκά Μπάρλο. Ήταν ο πρώτος προπονητής που δίδαξε “διαφορετική” άμυνα στην ομάδα και ασφαλώς ο προπονητής της πρώτης μεγάλης Ευρωπαϊκής βραδιάς της ιστορίας της με το εκπληκτικό 3-2 εναντίον της Ίντερ στη Νέα Φιλαδέλφεια, νίκη εκτός πραγματικότητας για τα δεδομένα του ελληνικού ποδοσφαίρου εκείνης της εποχής.