Μάριο Μανιότσι – (Mario Giovanni Marcello Magnozzi) – (1952/53)

Μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες όλων των εποχών που κάθισαν στον πάγκο της ΑΕΚ είναι ο Μάριο Μανιότσι. Γεννήθηκε στο Λιβόρνο την 20η Μαρτίου του 1902. Μάλιστα, όπως αναφέρει στο βιβλίο “Gli œanni ruggenti amaranto” ο Ιταλός χρονογράφος Mario Di Luca, κατά τη δήλωση γεννήσεως των γονέων του στο τοπικό ληξιαρχείο, ο υπάλληλος του δήμου μπέρδεψε τα έγγραφα των γεννήσεων και δηλώθηκε “φύλο θήλυ”, γραφειοκρατικό σφάλμα που λύθηκε 24 ολόκληρα χρόνια αργότερα, όταν χρειάστηκε να εκδοθεί η άδεια γάμου της γυναίκας που είχε πάρει το όνομα και το…φύλο του Μανιότσι. Από μικρό παιδί τριγυρνούσε στο γήπεδο της Villa Chayes (επισήμως γνωστής στην Ιταλία ως “Villa Campari”) που αποτελούσε στις αρχές του αιώνα το μοναδικό γήπεδο στην πόλη του Livorno και έδειχνε ένα πολύ ξεχωριστό ταλέντο με τη μπάλα στα πόδια.

Η Villa Chayes, πρώτη έδρα της Unione Sportiva Livorno όπου ο Mario Magnozzi έκανε τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα

Ο “Magnozzino” όπως τον φωνάζουν οι φίλοι, είναι μικρός το δέμας αλλά θαύμα της φύσης: τρέχει, πηδάει, αντέχει σε χτυπήματα και κερδίζει τις μονομαχίες από πολύ μεγαλύτερους και δυνατότερους αντιπάλους. Με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο να μαίνεται, το ποδόσφαιρο όπως είναι λογικό έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Ο μικρός Μάριο πρέπει να περιμένει τη σεζόν 1919/20 για να αγωνιστεί με τους “άντρες”. Σε ηλικία 17 ετών σκοράρει αμέσως δύο γκολ στο παιχνίδι με την Fortitudo Roma, χαρίζοντας την πρόκριση στην U.S. Livorno. Είναι πρώτος σκόρερ στο Πρωτάθλημα στο ντεμπούτο του με 29 γκολ και από εκείνο το σημείο και μετά ξεκινά μια φρενήρη καριέρα. Καθιερώνεται σαν αριστερός μέσος, αλλά είναι παντού. Η ταχύτητά του είναι εξωπραγματική για την εποχή, οι ντρίμπλες του μεθούν τους αντιπάλους και σταματιέται μόνο με πολύ σκληρά τάκλιν. Το ποδόσφαιρο είναι το πεπρωμένο του. Φίλοι της Λιβόρνο, ακόμη και φίλαθλοι εκτός Τοσκάνης, συρρέουν να παρακολουθήσουν το θαύμα της μπάλας: το παρατσούκλι του ήδη αλλάζει και γίνεται “il Motorino” (το “Μηχανάκι”) αφού οι δυνάμεις του είναι αστείρευτες και καλύπτει κάθε σπιθαμή του γηπέδου. Κάνει εκπληκτικά πράγματα με τη φανέλα amaranto: σκοράρει 159 φορές σε 223 εμφανίσεις, μοιράζει αφειδώς ασίστ, η φήμη του εξαπλώνεται σε όλη τη “μπότα” όταν το 1925 αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ με 29 γκολ. Γράφει συμμετοχές με την Εθνική Ιταλίας, ένα παιδί που παίζει στη “μικρή” Λιβόρνο. Οι μεγάλοι του Βορρά “σφάζονται” στα πόδια του, οι Πρόεδροι Alberto Folena και Alberto Capitani προσπαθούν να τον πείσουν να πάρει μεταγραφή αφού τα οφέλη θα είναι “πολλαπλά” για το σύλλογο, ο ίδιος όμως δεν ακούει τίποτε: ακόμη κι όταν είναι τιμωρημένος ή τραυματισμένος, παρακολουθεί τα παιχνίδια της ομάδας από την εξέδρα.

Ο Mario Magnozzi με τη φανέλα της Unione Sportiva Livorno σε ηλικία 27 ετών

Σχεδόν ταυτόχρονα με τη μετακόμιση της Λιβόρνο στο καινούριο της γήπεδο “Edda Ciano” προς τιμήν της κόρης του Benito Mussolini (γήπεδο το οποίο μετά την πτώση του φασισμού μετονομάστηκε σε “Armando Picchi”) ο Magnozzi πείθεται από τον Augusto Salvini να μεταγραφεί στη Μίλαν. Η ομάδα έχει ανάγκη τα χρήματα και ο “Motorino” αφήνει την αγαπημένη του Τοσκάνη για τη Λομβαρδία σαν λαϊκός ήρωας. Στη Μίλαν τον υποδέχεται μια επαγγελματική ομάδα που προέρχεται από δύο αποτυχημένες σεζόν και θέλει να ξεκινήσει να χτίζει την ιστορία της. Ο Μανιότσι οδηγεί τη Μίλαν στην 4η θέση, μένει 3 χρόνια στο Μιλάνο μαγεύοντας το San Siro σε 97 παραστάσεις του, σκοράροντας 31 γκολ. Τρία χρόνια όμως μακριά από την Τοσκάνη είναι πολλά. Έχει ήδη κλείσει τα απαγορευτικά για την εποχή 31 χρόνια του και ζητά από τον Πρόεδρο της Μίλαν, Mario Bernazzoli την ελευθέρας του για να επιστρέψει στο “σπίτι” του. Έτσι κι έγινε. Ο Μάριο επιστρέφει στην U.S. Livorno και την οδηγεί στην 8η θέση της νεοσύστατης Serie A. Μένει ακόμη δύο σεζόν στην αγαπημένη του ομάδα, μέχρι που κρεμά τα παπούτσια του: έχει ήδη “γράψει” ακόμη 57 συμμετοχές, προσθέτοντας και 11 γκολ στο παλμαρέ του. Με τη φανέλα της Squadra Azzurra κλείνει στις 29 συμμετοχές με 13 γκολ κατακτώντας το χάλκινο μετάλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Άμστερνταμ, όπου πέτυχε χατ-τρικ στο μικρό τελικό με την Αίγυπτο. Ολοκληρώνει μια τεράστια καριέρα σε ηλικία 34 ετών.

Με τη φανέλα της Μίλαν αγωνίστηκε για 3 σεζόν εντυπωσιάζοντας

Αντέχει μόλις 6 μήνες μακριά από το ποδόσφαιρο. Δεν έχει φύγει ποτέ από την καθημερινότητα της Λιβόρνο και το 1936 αποφασίζει να ξεκινήσει μια καινούρια καριέρα, αυτήν του προπονητή. Στο ντεμπούτο του ανεβάζει την ομάδα στη Serie A και δείχνει ταλέντο ανάλογο με εκείνο που διέθετε ως ποδοσφαιριστής. Το πρωτάθλημα πανηγυρίζεται ως κοσμοϊστορικό γεγονός στην πόλη, όλοι σέβονται και αγαπούν τον προπονητή πλέον Μάριο. Την επόμενη σεζόν κατορθώνει να σώσει την ομάδα από τον υποβιβασμό και αποφασίζει να φύγει από το στρες της πόλης. Ιδρύει μαζί με φίλους τη Rieti ξεκινώντας το project μιας ομάδας από την αρχή: την ανεβάζει αμέσως στη Serie D και την αμέσως επόμενη χρονιά στη Serie C. Στο μυαλό του Μανιότσι είναι το ποδόσφαιρο “που μετράει” αλλά ο πόλεμος ξαναχτυπά και βρίσκεται να προπονεί την Alfa Romeo στο Μιλάνο, μια ομάδα τρίτης κατηγορίας. Η Ιταλία προσπαθεί τουλάχιστον στο βορρά της να διατηρήσει την όποια καθημερινότητά της και το ποδόσφαιρο είναι μια διέξοδος. Έτσι έρχεται η κλήση της Μίλαν να την αναλάβει αυτή τη φορά ως προπονητής. Ο Μανιότσι μένει 2 χρόνια στον πάγκο της Μίλαν, οδηγώντας την στον τελικό του Coppitalia το 1942 και στην 6η θέση στη Serie A την επόμενη σεζόν. Ο Badoglio δίνει τέλος στο φασισμό και η Ιταλία βρίσκεται σε φάση ανασυγκρότησης. Αποφασίζει να επιστρέψει στο Λιβόρνο και να βρεθεί κοντά στους οικείους του.

Ως προπονητής της Μίλαν (στο κέντρο) υποδέχεται τα καινούρια αστέρια της ομάδας στο San Siro

Αντέχει μόνο τρία χρόνια μακριά από το ποδόσφαιρο και αναλαμβάνει την Esperia Viareggio, την οποία και σώνει από τον υποβιβασμό στη Serie B. Τον ξανακαλεί η Λιβόρνο και δέχεται χωρίς καμία συζήτηση: την ξανασώνει από υποβιβασμό, αλλά ξαναφεύγει. Αναλαμβάνει την αποστολή αυτοκτονίας να σώσει τη Lecce τη σεζόν 1948/49 και αποτυγχάνει οικτρά. Είναι η κηλίδα στο βιογραφικό του, που δεν εμποδίζει όμως τη νεοφώτιστη Catania να του εμπιστευτεί τη σωτηρία της το 1950. Πράγματι ο Μανιότσι σώζει τους Σικελούς και κάπου εκεί ολοκληρώνει την περιοδία του στον ιταλικό νότο. Προλαβαίνει να δικτυωθεί στην απελευθερωμένη Σικελία με Αμερικανούς αξιωματούχους, αρνείται όμως την προώθηση του αθλήματος στην Αμερική (θα το πράξει αργότερα) διότι θέλει να παραμείνει στη Μεσόγειο. Κάπου εκεί, έρχεται ο Ελευθέριος Βενιζέλος, Πρόεδρος τότε της μεγάλης ΑΕΚ και τον καλεί επισήμως στην Ελλάδα. Κολακευμένος ο Magnozzi έρχεται στην Αθήνα και συζητά με το Βενιζέλο και τον μετέπειτα Πρόεδρο της ΑΕΚ Γιώργο Χρυσαφίδη για το project ανανέωσης της ΑΕΚ που ξεκινά τη “νέα εποχή”.

Η εμπειρία της ΑΕΚ ξεκίνησε το 1952, κράτησε όμως μόνον ένα χρόνο για το Magnozzi

Το πρωτάθλημα ξεκινάει και το πρώτο δείγμα γραφής στο μισό της σεζόν είναι άκρως εντυπωσιακό. Ξεχωρίζει η συντριπτική νίκη με 5-1 εναντίον του Πρωταθλητή Πανιωνίου και το 6-1 εναντίον του Αστέρα Αθηνών. Εκτός έδρας όμως, η ΑΕΚ δεν παρουσιάζεται το ίδιο ισχυρή και εξ αιτίας και της προετοιμασίας της Εθνικής για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ενόπλων το Πρωτάθλημα λήγει πρόωρα, αφήνοντας την ΑΕΚ στην τρίτη θέση 3 βαθμούς μακριά από τον πρώτο Παναθηναϊκό και έναν από το δεύτερο Απόλλωνα. Στο Κύπελλο Ελλάδος όμως, ο Μανιότσι οδηγεί την ΑΕΚ στον τελικό. Ξεχωρίζουν οι νίκες επί του Άρη στη Θεσσαλονίκη με 0-1 με το γκολ του Πατάκα, αλλά και ο αποκλεισμός του Πρωταθλητή Πανιωνίου με 2-1 χάρις στα τέρματα του Εμμανουηλίδη και του Παπαγεωργίου. Στον τελικό η ΑΕΚ αντιμετωπίζει τον Ολυμπιακό, αλλά ξεκινά πολύ άσχημα το παιχνίδι και βρίσκεται πίσω με 2-0 στο πρώτο ημίχρονο. Δέχεται και τρίτο γκολ και ξυπνάει στο τέλος όταν και μειώνει με τέρματα των Σεραφίδη και Κανάκη. Είναι όμως αργά για τη μεγάλη ανατροπή κι έτσι ο τίτλος χάνεται. Αυτή η απώλεια θα κοστίσει τον πάγκο στον Ιταλό τεχνικό, ο οποίος πάντως προσπάθησε να επαναφέρει την επιθετικότητα στην ομάδα. Η ΑΕΚ πάντως έπαιξε όμορφο ποδόσφαιρο στα περισσότερα παιχνίδια και η σεζόν άφησε γλυκόπικρη γεύση.

Ο αδριάντας του Μario Magnozzi που κοσμεί την είσοδο του Armando Picchi

Ο Μανιότσι αποχωρεί από την ελληνική εμπειρία και επιστρέφει στο Λιβόρνο. Αναλαμβάνει για τρίτη και τελευταία φορά την αγαπημένη του ομάδα που έχει πέσει στην ανυποληψία της Serie C. Χάνει την άνοδο στις λεπτομέρεις την πρώτη σεζόν, τη δεύτερη όμως κατακτά το Πρωτάθλημα και οι Amaranto επιστρέφουν στη Serie B. Τρίτη και τελευταία σεζόν για τον αγαπημένο “Motorino” αλλά η Λιβόρνο δεν αντέχει οικονομικά τον ανταγωνισμό και ξαναυποβιβάζεται στη Serie C. Ο Ferruccio Bellandi αποχωρεί από την προεδρία και μαζί του αποχωρεί και ο Μανιότσι. Το 1958 τον καλεί στην Αμερική ο συγγενής του και πιονιέρος του αμερικάνικου “soccer” Enzo Magnozzi για να αναλάβει Τεχνικός Διευθυντής στην Giuliana FC της Νέας Υόρκης. Ο Μανιότσι θα μείνει ένα χρόνο στο Μεγάλο Μήλο αφού δεν αντέχει μακριά απο το Λιβόρνο “του”. Κοντά στα 60 του χρόνια πλέον, αποσύρεται στην πόλη του και στην επαρχία της Τοσκάνης. Θα σβήσει πρόωρα και σε ηλικία 69 ετών 25 Ιουνίου του 1971, αφήνοντας τεράστια παρακαταθήκη στην αθλητική και πολιτιστική ιστορία της πόλης. το δεύτερο σημαντικότερο στάδιο της πόλης θα παρει το όνομά του στην περιοχή του Sorgenti, δρόμοι θα πάρουν το όνομά του και θα στηθεί αδριάντας του στην είσοδο του Armando Picchi, της έδρας της A.S. Livorno. Ένα κομμάτι από αυτήν την ιστορία ανήκει και στην ΑΕΚ…